Pionieren. In één woord is samen te vatten waar Johan van Egmond zich de afgelopen jaren mee bezig heeft gehouden. Sinds tweeënhalf jaar is de jonge Bleiswijkse kweker aan het testen met matricariateelt op water.
Niet alleen wordt het hele proces zo efficiënter, de besparing op energie, water en meststoffen is voor Johan het allerbelangrijkst.
‘Als jouw footprint straks betekent of je wel of niet mee kan in het duurzame boeket van een bloemist, dan zorgen we dat onze matricaria erbij zit. We maken ons product klaar voor de toekomst!’
Matricaria wordt in de basis nog geteeld in de grond. Het is een kwetsbare bloem, wat het hele proces van poten tot oogsten arbeidsintensief maakt. De bloem simpelweg uittrekken en door het gaas heen halen is er niet bij, het zou de bladeren beschadigen. Nee, het gaas wordt voorzichtig omhoog gehesen en de matricariatak wordt kort boven de grond afgesneden. Zien we onszelf in de toekomst nog steeds op de knieën zitten? Die vraag stelde Van Egmond zichzelf regelmatig. Het antwoord bleef niet lang uit. Want dat, en de hele duurzaamheidskwestie, deed de nieuwe generatie besluiten door te ontwikkelen.
Op het eerste gezicht is er weinig te zien aan het vak kamille. De witte bloemetjes staan parmantig naast elkaar, klaar om geoogst te worden. Maar schijn bedriegt. Johan haalt voorzichtig wat bloemen uit elkaar en komt omhoog met een rechthoekige styropor tray met kleine vierkante gaten erin. Uit de gaten groeien matricariaplanten omhoog. Omlaag groeien wortels van 50cm of soms zelfs langer. Over de trays is Johan nog niet helemaal tevreden. Maar ook daar wordt aan gewerkt.
‘Er gaat zoveel tijd in zitten. Niet alleen in het testen en telen van het gewas, maar ook achter mijn bureau breng ik de nodige uurtjes door. Offertes opvragen bij leveranciers – wat is de beste en meest duurzame tray, tegen de beste prijs – want het liefst bied ik mijn matricaria op water aan voor een normale prijs natuurlijk!’
Financieren doet Van Egmond zijn project met behulp van subsidies. Men is simpelweg (nog) niet bereid meer te betalen voor de matricaria van de toekomst. Gelukkig werkt het enthousiasme van Johan aanstekelijk. Leveranciers denken mee en komen zelf met initiatieven.
Wat merken de afnemers en klanten van die afnemers, bijvoorbeeld aan de kwaliteit van de kamille?
‘Ze merken helemaal niets. En dat maakt het soms lastig om de bloemen te vermarkten. Vertel je het erbij, dan is men voorzichtig. Dan gaan ze liever op safe en kiezen de gewone kamille. Maar helemaal niets vertellen is ook niet wat je wilt. Het is juist een vooruitgang die je wilt delen.’
Johan grinnikt zachtjes. ‘Ik heb het een afnemer ooit stiekem gegeven. Om het tegendeel te bewijzen. Hij merkte er niets van!’
Circles heeft de impact van op water geteelde matricaria op een rijtje gezet:
Geen verandering in bloemkwaliteit
Minder arbeidsintensief: niet meer oogsten op de knieën, de matricaria kan straks in de tray d.m.v. transportbanden worden verplaatst
Er gaan geen of weinig meststoffen verloren – de matricaria neemt op wat hij nodig heeft. Het gehalte aan meststoffen in het water wordt regelmatig gemeten en aangevuld waar nodig. Hierdoor worden er 20% minder meststoffen gebruikt
Er wordt 20% minder water verbruikt. De matricaria drinkt wat hij nodig heeft, er gaat niets verloren
Grondstomen om de grond te ontsmetten is niet nodig, dit is goed voor een aanzienlijke besparing in CO2. Tot op heden zijn er geen problemen geweest met bacteriën, virussen en dergelijke in het water
In tijden van zomerse droogte is het mogelijk om een waterbuffer aan te leggen door het waterpeil van de matricaria tijdelijk te verhogen
Door rondpompen gaat het water in het matricariabassin jarenlang mee. Tot op heden gebruikt Johan hetzelfde water, al ruim 2,5 jaar
Daarbovenop verpakt Van Egmond al zijn matricaria in een bamboe hoes. Niet alleen kan de hoes na gebruik bij het oud papier, maar deze manier van verpakken zorgt er ook voor dat er minder snel smet ontstaat in de bos. Iets waar de fijne stelen en blaadjes normaalgesproken gevoelig voor zijn.
Zijn die er dan? Jazeker, al zijn die over het algemeen voor Van Egmond zelf.
‘Telen op deze manier brengt risico’s met zich mee. Als het water op de een of andere manier besmet raakt door ongedierte of een fout organisme, verspreidt dat zich snel door het water. Dan kun je opnieuw beginnen.’
Niet voor niets voert hij regelmatig overleg met Vertify, een van de belangrijkste agrarische onderzoekscentra van Nederland.
‘Er zijn nog legio dingen uit te zoeken. Bijvoorbeeld: is het beter om de lucht rondom de matricaria te verwarmen of het water? Zijn witte, of juist zwarte trays beter?’
Eind 2024 word bepaald hoe nu verder met de waterteelt, teelttechnisch ziet het er in ieder geval goed uit.
Circles houdt je op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom matricariateelt op water. Want, willen we niet allemaal met een goed gevoel dat bloemetje op tafel blijven zetten? Meer weten? Informatie over het Product van de Toekomst vind je hier.